Pary namiętne II | Ingrid Bergman do Rosselliniego: „Umiem powiedzieć tylko „ti amo” po włosku”

**Artykuł ten jest częścią specjalnego letniego cyklu skupiającego się na legendarnych (czasem nieco przeklętych) parach filmowych.

„Szanowny Panie Rossellini: Widziałem Pana film Rzym, miasto otwarte i Paisà , i bardzo mi się podobały. Jeśli potrzebujesz szwedzkiej aktorki , która mówi bardzo dobrze po angielsku, nie zapomniała niemieckiego, nie zna dobrze francuskiego i umie powiedzieć tylko „ti amo” po włosku, chętnie nakręcę z tobą film .

Mógł to być list od fana, ale słowa wyszły spod ręki Ingrid Bergman , która w 1948 roku napisała ten zaskakujący list do reżysera Rzymu, miasta otwartego (1945), oferując mu współpracę, nieświadoma wówczas, że oboje przeżyją jedną z najbardziej kontrowersyjnych historii miłosnych w historii kina. Szwedzka reżyserka dopiero zaczynała karierę filmową, ale już w 1944 roku zdobyła Oscara za Gaslight i zagrała w licznych hitach przed wysłaniem tego listu ( Casablanca, Dzwony Santa Maria i Joanna d'Arc, żeby wymienić tylko kilka). Roberto Rossellini tymczasem był zajęty przewodzeniem włoskiemu ruchowi neorealistycznemu w tym, co pozostało z jego kraju, zamienionego w ruinę po II wojnie światowej. Bergman kochała jego pracę i głęboko go podziwiała, mimo że nigdy się nie spotkali.

„Oboje byli małżeństwem” – wyjaśnia gazecie David Felipe Arranz, filolog, dziennikarz i profesor, a także autor kilku książek o kinie. „Ich pierwsza współpraca miała miejsce na Stromboli, w Krainie Boga (film nakręcony w 1959 roku), gdzie rozpoczął się ich romans, pośród surowych warunków włoskiej wyspy wulkanicznej. W tym czasie Bergman była ze szwedzkim dentystą Petterem Lindströmem, z którym miał córkę Pię, a Rossellini z Marcellą De Marchis. Bergman widział w Rossellinim europejskiego geniusza twórczego, w przeciwieństwie do powierzchownej hollywoodzkiej śmietanki towarzyskiej, podczas gdy Rossellini był zafascynowany urodą i talentem Bergmana”. „Zakochałam się w nim, bo był tak wyjątkowy” – wspominała aktorka. „ Nigdy nie spotkałam nikogo takiego jak on, tak wolnego ”.

„Ingrid Bergman dostrzegła w Roberto Rossellinim europejskiego geniusza twórczego, będącego przeciwieństwem powierzchownego blichtru Hollywood”.

Na Stromboli, Bergman wcieliła się w postać Karin , litewskiej emigrantki we Włoszech, która uciekła z obozu koncentracyjnego i wyszła za mąż za jeńca wojennego ( Mario Vitale ), którego poznała po drugiej stronie ogrodzenia obozu. Jej adaptacja na Stromboli (wyspie, na której mieszka jej mąż) jest tradycyjna i skomplikowana, a miejscowi traktują ją z wrogością. Zgodnie z typowym dla neorealizmu stylem, w filmie różne role odgrywali aktorzy amatorzy i lokalni mieszkańcy. Film został nakręcony na tytułowej wyspie, na której znajduje się aktywny wulkan (który nawet wybuchł podczas kręcenia filmu, choć nikt nie ucierpiał).

W tamtym czasie Bergman miała wizerunek nieskazitelnej i perfekcyjnej aktorki. Jednak wszyscy, którzy dzielili z nią plan zdjęciowy, jasno zdawali sobie sprawę, że reżyser i aktorka z „Casablanki” się w sobie zakochują. „W 1949 roku, kiedy wyszło na jaw, że Bergman jest w ciąży z Rossellinim (z jego synem Roberto), wybuchł skandal” – wyjaśnia Arranz. „Bergman odeszła od Lindströma, a prasa i opinia publiczna, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, potępiły ją: została uznana za cudzołożnicę, a nawet potępiona w Senacie USA , co doprowadziło do jej tymczasowego wygnania z Hollywood”.

Mimo to para pobrała się w 1950 roku, po rozwodzie z partnerami. Bergman była w najgorszej sytuacji: Rossellini nie pozwalał jej wracać do Stanów Zjednoczonych, a jej były mąż, Lindström, nie pozwalał ich córce Pii jechać do Włoch, więc spędził kilka lat, nie mogąc jej widywać. Zawodowo jednak Rossellini i ona dogadywali się dobrze: w 1952 roku nakręcili postneorealistyczny dramat Europa '51 z Alexandrem Knoxem, Ettore Gianninim i Giulettą Masiną , żoną reżysera Federico Felliniego . W 1954 roku ukazały się ich ostatnie wspólne filmy, Podróż do Włoch i Strach.

„Kontrowersje nękały ich przez lata” – zauważa Arranz. „Mieli troje dzieci: Roberto (urodzonego w 1950 roku) i bliźniaczki Isabellę i Isottę (urodzone w 1952 roku). Ale Rossellini był bardzo kontrolujący na planie, a Bergman , przyzwyczajony do swobody twórczej w Hollywood , w końcu popadł z nim w konflikt”.

„W połowie lat 50. związek zaczął się psuć: plotki o niewierności filmowca ze scenarzystką Sonali Das Guptą śmiertelnie zraniły małżeństwo. W 1957 roku reżyser został zaproszony do Indii , aby nakręcić film dokumentalny o kraju, który po odzyskaniu niepodległości się rozwijał. Tam nawiązał nowy związek ze scenarzystką, wywołując skandal bardzo podobny do tego z Bergman. Rozwiedli się w tym samym roku, a Bergman wrócił do Hollywood. Powiedzmy, że miłość Bergmana i Rosselliniego była mieszanką namiętności, poświęcenia i konfliktu , poddaną silnej presji z zewnątrz” – zauważa.

Kiedy się rozwiedli, Rossellini, który zawsze był skrajnie zazdrosny i nie pozwalał jej pracować z innymi reżyserami („Nie czułem się komfortowo w roli mężczyzny, którego żona przynosi do domu pieniądze ” – powiedział kiedyś), zaakceptował rozwód, choć postawił dwa warunki: że nie wróci do Stanów Zjednoczonych ani nie wyjdzie ponownie za mąż. Oczywiście Bergman ją zignorował (wkrótce związała się ze szwedzkim producentem teatralnym Larsem Schmidtem ). Mieli problemy z opieką nad dziećmi, ale Hollywood powitało Szwedkę z otwartymi ramionami, niczym prawdziwą córkę marnotrawną , która po raz kolejny odnalazła drogę do prawości. Odzyskała swoją pozycję dzięki Anastazji (1956), u boku Yula Brynnera, tej baśni opartej na losach Romanowa , która przyniosła jej drugiego Oscara, odebranego przez Cary'ego Granta. Bergman była w Paryżu i dowiedziała się o nagrodzie, słuchając radia.

Ingrid Bergman powróciła do Hollywood jako syn marnotrawny. Odzyskała swój status dzięki filmowi „Anastazja” (1956), w którym wystąpiła u boku Yula Brynnera.

Szwedzka aktorka zdołała pogodzić się z córką Pią podczas pobytu w Paryżu , gdzie młoda kobieta zobaczyła ją „w innym świetle” i ponownie ją rozpoznała. Bergman zdobyła trzeciego Oscara, dla najlepszej aktorki drugoplanowej, za rolę w filmie „Morderstwo w Orient Expressie” w 1957 roku. Rossellini z kolei wywarł znaczący wpływ na przyszłe pokolenia reżyserów na całym świecie (a szczególnie we Włoszech). Ich twórczość do dziś cieszy się uznaniem, a niedawno ich córka, Isabella, została nominowana do nagrody dla najlepszej aktorki drugoplanowej po raz pierwszy w karierze, w wieku 72 lat, za jej cichą i złożoną rolę w filmie „Konklawe” . Para nigdy nie zerwała więzi, mimo że początkowo mieli problemy z opieką nad dziećmi.

To Ernest Hemingway (bezwarunkowy przyjaciel Bergman, który wspierał ją nawet w najgorszych chwilach) doskonale podsumował relację Włocha i Szwedki. Kiedy wszyscy w Hollywood odsunęli ją na bok, pisarz Paryż był imprezą Napisała do niej wzruszający list: „Jesteś wspaniałą aktorką, a wielkie aktorki prędzej czy później zawsze mają problemy. Nie martw się, to nigdy nie pomogło . Jeśli naprawdę kochasz Roberta, obdarz go naszą miłością. Myślę, że żyjemy w najgorszych czasach w historii. Ale on jest naszym jedynym życiem”. Na pierwszych stronach gazet mądrze broniła przyjaciółki: „Po co ta cała głupota? Urodzi dziecko, jasne. I co z tego? Kobiety je mają. Jestem z niej dumna i szczęśliwa. Ona kocha Roberta, a Robert kocha ją i chcą dziecka. Powinniśmy jej pogratulować, a nie potępiać”.